Турли халқлар ва миллатларнинг тарихи, миллий маданияти урф-одат ва қадриятларини йўқ бўлиб кетишига сабаб бўлаётган “Оммавий маданият” илғор фикрловчи кишиларни бевосита ташвишга солмоқда.
Айни пайтда замонавийлик, тезкор тараққиёт билан ҳамқадам бўлмиш ёшларнинг ҳаёт тарзига айланиб бормоқда. Албатта бу қувонарли ҳол. Чунки бир неча тилда сўзлаша олиш, интернет оламига кириб дунё янгиликларидан бохабар бўлиш имкониятининг мавжудлиги, уларнинг билими, дунёқараши кенгаяётганидан дарак беради. Бироқ, глобаллашув жараёнларида турли ғоялар кураши, ахборот хуружлари, мафкуравий тазйиқларнинг тобора авж олаётгани сир эмас албатта. Бугун арзимасдек туюлган кичик хабар ҳам инсонларнинг айниқса ёшларнинг ҳаётига катта салбий ўзгартиришлар киритишда қодир кучга айланмоқда. Аслида, ”Оммавий маданият” соясида кириб келаётган ахлоқсизлик, беҳаёлик, зўравонлик ва бузуқлик каби ёмон иллатлар дунёдаги ҳеч бир халқнинг миллий маданиятига ҳам, умумбашарий қадриятларига ҳам мос келмайди. Айниқса бизнинг заминимизда туғилиб ўсган, жаҳон маданияти ва цивилизациясига ўз ҳиссаларини қўшган Имом-ал Бухорий, Ал-Хоразмий, Аҳмад Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Ибн Сино, Мирзо Улуғбек ва бошқа кўплаб буюк аждодларимиз қолдирган мерос бугун ҳам долзарблигини йўқотгани йўқ.
Халқимизнинг гўзал маънавий қадриятларига йўғрилган ор-номус, уят ва андиша, шарму-ҳаё каби тушунчалари ҳаётимизга сингиб кетган. Айниқса, кексаларга ҳурмат, ота-онага эҳтиром, мардлик ва жасурлик сингари туйғуларимиз узоқ ўтмишдан бугунги кунгача ўз кўрку тароватини, миллийлигимизни кўрсатиб турадиган қадрият ва урф-одатларимиз бутун дунё халқларини ром этиб келади. Бизнинг маънавиятимизга, қадриятларимизга ва анъаналаримизга мос келмайдиган ахлоқсизликни тарғиб қилувчи “Оммавий маданият” бугун ёшларнинг тарбиясига, ахлоқига, муомала маданиятига салбий таъсир кўрсатаётгани эса ачинарли ҳол. Негаки, ёмон иллатлар ҳамма вақт юқумли бўлган. Уларни юқтирмаслик учун кучли мафкуравий иммунитет керак бўлади. Бундай иммунитетни ҳосил қилишда энг аввало тарихий онг, тарихий хотира ва қадриятларга бўлган ҳурматни шакллантириш лозим. Бу борада Президентимиз И.Каримовнинг қуйидаги фикрларини келтириш мақсадга мувофиқ: “Биз халқимизнинг дунёда хеч кимдан кам бўлмаслиги, фарзандларимизнинг биздан кўра кучли, билимли доно ва албатта бахтли бўлиб яшаши учун бор куч ва имкониятларимизни сафарбар этаётган эканмиз, бу борада маънавий тарбия масаласи, ҳеч шубҳасиз, беқиёс аҳамият касб этади. Агар биз бу масалада ҳушёрлик ва сезгирлигимизни, қатъият ва масъулиятимизни йўқотсак, бу ўта муҳим ишни ўз ҳолига, ўзибўларчиликка ташлаб қўядиган бўлсак, муқаддас қадриятларимизга йўғрилган ва улардан озиқланган маънавиятимиздан, тарихий хотирамиздан айрилиб, охир- оқибатда ўзимиз интилган умумбашарий тараққиёт йўлидан четга чиқиб қолишимиз мумкин”.
Хулоса қилиб айтганда, бугун ёшларни юксак интеллектуал салоҳиятга эга маънавий баркамол шахс бўлиб етишишида миллий-маънавий тарбия муҳим аҳамият касб этади. Бинобарин, қайсики жамиятнинг, халқнинг миллий маънавияти, дин-у диёнати кучли ва мукаммал бўлса, бундай жамиятга ҳар қандай ёт ғоялар раҳна сололмайди. Зеро, ўз мамлакатининг бой тарихи, миллий қадриятлари, урф-одат ва анъаналари, аждодлари хотираси, халқининг бебаҳо меросини асраб авайлашдек масулиятни ўз зиммасига олган ҳар бир ёш авлод бугун “Оммавиймаданият” таҳдидларига ўзининг ҳур фикри ва ҳаётий позицияси билан бемалол қарши чиқа олади.
Мустақиллигимизни мустаҳкамлаш, юртимиздаги тинчликни қадрлаш биз ёшларнинг комил инсон бўлиб камол топишимизда муҳим омил бўлиб хизмат қилади.
Тошкент ирригация ва мелиорация институти Бухоро филиали
2-босқич талабаси
Меҳрибону Зокирова